TARSUS LEZZETLERİ

Lezzetin Durağı Tarsus

Öncelikle Tarsus’un yemekleri çok lezzetli olup kesinlikle denemenizi tavsiye ediyorum.

Blog yazmaya da başladıysam, çok sevip vazgeçemediğim, doğup, büyüdüğüm yer Tarsus hakkında da yazmalıyım. Memleketim hakkında yazılacak çok fazla bilgi olması nedeniyle bu yazımda kısaca lezzetlerinden bahsedeceğim.

Tarsus Mersin ilinin en büyük ilçesidir. Tarsus’un batısında Mersin (25 km. uzaklıkta), doğusunda Adana (35 km.uzaklıkta), kuzeyinde Niğde, güneyinde güzelim Akdeniz vardır.

Tarsus; ülkemize turizm, tarım, hayvancılık, sanayi ve lojistik anlamında önemli katkı sağlayan yerlerden biridir.

Tarsusumun enfes leziz yemeklerinden bahsetmeden önce ufacık geçmişinden bahsederek, mutfağındaki çeşitliliğin nedenini anlatmaya çalışacağım. Tarsus M.Ö 7. — 8. y.y.’dan bugüne, Asur, Persler, Bizans, Abbasiler, Emeviler, Osmanlı İmparatorluğu gibi çeşitli toplumların egemenliği altında kalmıştır. Günümüzde de farklı kültüre sahip toplumları bir arada tutmaktadır. (Yörükler, Araplar, Kürtler, Girit Göçmenleri, Ermeniler, Rumlar) Kuzeyinde Toroslar, Güneyinde Akdeniz’le çevrili olan bu zengin kültürde, coğrafyada, fauanada,  koskocaman mutfak ortaya çıkıyor. 

Koskocaman mutfağa sahip olan yöremiz insanı damak zevkine düşkünlüğüyle, çok yemek yemekte. Hatta çok yemek yiyebilmek için kendine alternatifler üretmiştir. Yemeğin yanında şalgam içer, yemekten sonra limonlu soda içer gibi. Mersin’e, Adana’ya, Tarsus’a gelip bizlerle gün geçirmeyince bu olguyu anlatmak zor.

Tarsus bazı yöresel yemeklerinin patentlerini de almıştır. Bunlar; Tarsus Humusu, Sarıulak Zeytini, Şalgamı, Yayla Bandırması, Tarsus Beyazı Üzümü. 

 Mersin’inin de patentini aldığı birçok yemek çeşitleri var, bu yazımda yalnız Tarsus’a özgü olanlardan bahsetmek istedim.

Yemeklerimizin bazıları diğer yörelerde de yapılmaktadır ama, tavsiyem size her yerde yedikten sonra Tarsus’ta da ayrıca yemeniz. Yemeklerimizin lezzeti hususunda çok iddialıyız.

Vazgeçilemez yemeği olan sıkma, tantuni, kebabı, Tarsus fındık lahmacunu, içli köfte, sini köfte, sarımsaklı köfte (fellah köfte), tatar çorbası, yüksük çorbası, lepe, topalak çorbası, biberli ekmek, mumbar ve işkembe dolması, kelle paça çorbası, ıspanak başı çorbası, etli dövme pilavı, kokulu çörek, kuru bamya, mercimekli bulgur pilavı, lahana sarması, tahin, dolmalar.

Tatlılarımız; kerebiç, cezerye, künefe (Hatay’da meşrulaşmıştır ama bizimkini de yiyin), taş kadayıfı, karakuş, mamül, Tarsus çöreği, Tarsus limon dondurması, turunç reçeli, palıza, bici bici, karsambaç.

İçeceklerimiz; Tarsusi Kahve (normal Türk Kahvesidir ancak sunumu farklıdır), şalgam, kaynar, limonata, muzlu süt, yörük ayranı, taze narenciye suyu.

Bazı yöresel yemeklerimizin tarifine buradan ulaşabilirsiniz.

http://www.tarsus.bel.tr/upload/document/yemek-tarifleri/Tarsus_Yoresel_ Yemekler _ve_Tarifleri.pdf

SIKMA : Yöremizin en favori atıştırmalığı olup, kahvaltılarda, çay yanı sunumlarda ve bol köpüklü yörük ayranı ile tüketilir. Normal hamur lavaş gibi açılıp, pişirilerek; ayrı ayrı peynir, patates, zeytin ve tereyağı ile hazırlanır.

TANTUNİ : Zırhlı kıymanın, biber, soğan ile saçta kavurularak hazırlanmasıdır. Bol limon ve yanında ayran veya şalgamla tüketiriz.

HUMUS: Nohutla tahinin muhteşem uyumudur. Yok böyle bir lezzet. Arap kültürüne ait yemek olan humusu; sade, pastırmalı ve sucuklu hazırlanır. İster yemek olarak, ister meze olarak her şartta tüketiriz.

TARSUS KEBABI : Küçük baş hayvan etinden, zırhlı kıymanın az miktarda kıyılmış soğan ve biber ile yoğurularak hazırlanıp, kalın şişlere dizilerek pişirilir.  Tarsuslular kebaplarını evlerinde kendileri hazırlar. Günün her saatinde tüketime uygunuzdur.

SARIMSAKLI KÖFTE (FELLAH KÖFTESİ) : Bulgur ve irmik yoğurularak hazırlanan hamurdan küçük parçalar elde edilip, sarımsakla pişirilir. Çay yanında veya ara yemek sunumlarında tüketiriz.

YÜKSÜK ÇORBASI : Yörük mutfağına ait olan yüksük çorbası hamuru aslında mantı olup, baharatlı ve ekşili su ile pişirilmiş halidir. Yörükler düğün, cenaze gibi toplu yemeklerde kazanlarla  pişirirler. Açıkçası düğün yemeklerinin de vazgeçilmezidir.

DÖVME PİLAVI : Dövme pilavı da yüksük çorbası gibi toplu yemeklerde daha çok tüketilir. Bu pilavı yörenin en kalabalık toplumu olan yörüklerin ve arapların mutfağına girmiştir.

MUMBAR - İŞKEMBE DOLMASI VE ŞIRDANI : Böyle lokmacı topluluğun gece tüketebilecek yemeği de olması lazım. Gece 12'den sonra acıkırız, mumbar, şırdan yemeye gideriz, bizde bu durum gelenekselleşmiştir. Hayvanın bağırsağını, işkembesini güzelce temizleyip pirinçle doldurup pişiririz ve bol kimyonla tüketiriz.😋

KEREBİÇ : İrmikle yapılmış içli köfteye benzeyen fiziki yapısıyla bembeyaz köpüğün içine yatırılarak servis yapılır. Yöremiz de en çok Ramazan Ayın da tüketilir.

CEZERYE : Cezerye için sayfa dolusu bilgiler yazabilirim. Esasında havuçtan yapılıp içerisine konulan baharatlarının kullanım kaynağı Lokman Hekim'den öğrenildiği anlatılır.

TARSUS LİMON DONDURMA : Yaz aylarında sıcaktan öyle bunalırız ki... Buna istinaden limonatanın dondurma olmuş halini tüketiriz. Limonun ferahlatıcı özelliğini dondurmayla birleşince bir nebze rahatlarız.

KARSAMBAÇ VE BİCİ BİCİ : Yine bunaltıcı sıcakla mücadele için geliştirilmiş en hafif tatlımızdır. Karsambaç adından da anlaşılacağı gibi kardan yapılır. Yazın Bolkar Dağları'nın kuzey kesminden kar getirilip, pekmez veya benzeri şerbetle karıştırılarak şehirde satılır. Bici Bici ise karsambacın palıza ile olan sunumudur.

KAYNAR : Yedi farklı kuru, kabuklu baharatın kaynatılarak sıcak içecek olarak sunumu yapılır. En çok yeni doğan bebek ziyaretlerine gittiğinizde böyle bir sunumla karşılaşmanız büyük olasılıktır.

TARSUS ÜZÜMÜ (TOPACIK) : İnce kabuklu, bol sulu ve tatlı sertliğiyle tam sofralık üzümdür. İlçenin en büyük zirai geliri ürünlerinden biridir.

TARSUS ŞALGAMI : Kısacası kara havucun salamura edilmiş halidir. 

TARSUS SARIULAK ZEYTİNİ : Ata zeytinimizdir.